روغن آب صابون از یک روغن پایه به علاوه مواد بخصوصی تشکیل شده است که باعث می‌گردند تا روغن به راحتی در آب حل شود. به این محصول روغن حل‌شونده (Metal Working Fluid) می‌گویند. این خاصیت حل شدن در آب چگونه به وجود می‌آید؟ در حالیکه هیچ روغنی در آب حل نمی‌شود و سریعاً از آن جدا می‌گردد.
برای حل این مشکل از موادی استفاده می‌شود که به آن امولسی‌فایر می‌گویند. امولسی‌فایر هم خاصیت چسبندگی به مولکول‌های آب و هم مولکول‌های روغن را همزمان دارد. بنابراین وجود آنها در محیط آب و روغن باعث می‌شود مولکول‌های آب و روغن بواسطه مولکول‌های امولسی‌فایر در کنار هم حضور داشته باشند که به این پدیده حل شدن روغن در آب می‌گوییم.
بدین ترتیب ترکیبی بدست می‌آید که هم خاصیت خنک‌کنندگی آب را داراست و ابزار برش و قطعه کار را خنک می‌کند و هم بواسطه وجود روغن، اصطکاک در ناحیه تراشکاری کاهش می‌یابد و باعث می‌شود سطح قطعه کار تمیزتر و عمر ابزار برش بیشتر شود.
چه مشکلاتی و چه راه حل‌هایی:
زنگ آهن: می‌دانیم که 5 درصد آب صابون روغن و مابقی 95 درصد آب هست. در حین ماشین کاری قطعات، این آب صابون با سطح قطعه کار و بدنه دستگاه تماس پیدا می‌کند و زنگ‌زدگی اتفاق می‌افتد. این موضوع هم کیفیت قطعاتی که تراشیده می‌شوند را پایین می‌آورد هم به بدنه دستگاه صدمه می‌زند. لذا ضروریست برای این مهم نیز چاره‌ای اندیشیده شود. بدین منظور تولیدکنندگان روغن آب صابون موادی با خاصیت ضد زنگ را به محصول خود اضافه می‌کنند.
باکتری: آب صابونی که به این ترتیب ساخته شده هنگامی که در دستگاه‌های سی‌ان‌سی مورد استفاده قرار می‌گیرد پس از مدتی دچار تغییر رنگ شده و به رنگ خاکستری مایل می‌شود. دراین زمان بوی نامطبوعی نیز از آن متصاعد می‌شود. علت این تغییرات، رشد میکرو ارگانیسم‌ها در داخل آب صابون می‌باشد و شامل باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود.
حال این مشکل نیز با افزودن مواد ضد باکتری به روغن آب صابون و یا مستقیما به مخزن آب صابون رفع می‌شود. این مواد هم باکتری‌ها را از بین می‌برد هم جلوی رشد آنها را می‌گیرد. انواع مختلفی از این مواد ضد باکتری وجود دارد و باید مراقب بود زیرا برخی از آنها برای سلامت انسان مضر می‌باشد. شرکت ژن پژوهان پویا از موادی در محصولات خود استفاده می‌کند که نه تنها مضر سلامت انسان نیستند بلکه قدرت بسیار زیادی برای از بین بردن باکتری‌ها دارند.
کف : از دیگر مشکلاتی که در حین استفاده از آب صابون ممکن است واقع شود زمانی است که سرعت گردش سیال در دستگاه زیاد باشد و این باعث تولید کف خواهد شد. در بعضی مواقع حجم کف بقدری زیاد است که از سطح مخزن به بیرون سریرز می‌شود. دلیل این کف کردن وجود مواد تشکیل‌دهنده امولسی‌فایر است که بعضا در شوینده‌ها هم استفاده می‌شوند و باعث کف کردن هستند. تولیدکنندگان برای رفع این مساله از مواد ضد کف (Anti foam) استفاده می‌کنند.
معیارهای ارزیابی آب صابون خوب از بد:
- پایداری: یک آب صابون خوب در حالت سکون تغییر وضعیت نمی‌دهد و روغن و آب از هم جدا نمی‌شوند. یک آب صابون می‌باید حداقل به مدت 72 ساعت روغن آن از آب جدا نشود و در این مدت باید در یک ظرف ساکن بوده و هیچگونه حرکت و تکانی نداشته باشد.
- ضد زنگ بودن: حداقل 50 تا 60 روز بتواند بدون سرریز جلوی زنگ‌زدگی قطعات و بدنه دستگاه را بگیرد. پس از این مدت با سرریز کردن روغن‌حل شونده به مخزن آب صابون عملا مواد ضد زنگ تازه به محیط وارد شده و حفاظت از دستگاه را انجام می دهد.
البته روش‌های استانداردی برای آزمودن این خاصیت روغن‌های حل شوند وجود دارد که نیاز به تجهیزات و متخصصین مربوط به خودش را دارد . معمولا شرکت‌های تولیدکننده این تست‌ها را باید خودشان انجام دهند و یا از خدمات آزمایشگاه‌های معتبر استفاده کنند. شرکت ژن پژوهان پویا امکانات انجام این آزمون را دارد و برای اطمینان از کیفیت محصول در هر مرحله تولید و قبل از ارسال برای مشتری نمونه‌برداری شده و آزمون خوردگی یا ضد زنگ بودن روی آن انجام می‌شود.
- کف نکردن: مقدار کمی از آب صابون جدید را در یک بطری کوچک ریخته و به شدت تکان دهید چنانچه کف روی آب صابون در عرض کمتر از 10-15 ثانیه برطرف شود خوب است در غیر این صورت می‌تواند در هنگام استفاده در دستگاه مشکل ایجاد کند.
- فاسد نشدن: یک آب صابون خوب اجازه رشد باکتری‌ها را نمی‌دهد. رشد باکتری‌هایی بی‌هوازی در حالی اتفاق می‌افتد که آب صابون برای مدت دو یا سه روز راکد و ساکن باشد. اگر بعد از چند روز تعطیلی و بازگشایی کارگاه بوی نامطبوع در فضا حس شود یعنی آب صابون دچار باکتری شده و پس از مدتی با شدت گرفتن این موضوع رنگ سفید آن به خاکستری متمایل می‌شود.